Maxay Tahay Asset iyo Liability?

Erayada “Asset” (hantida) iyo “Liability” (mas’uuliyadda ama daynta) waa laba fikradood oo muhiim ah oo ka mid ah aasaaska maamulka maaliyadeed. Fahamka farqiga u dhexeeya labadaas fikrad waxay muhiim u tahay in la fahmo sida lacagta loo maamulo, loona gaadho xorriyad maaliyadeed.

Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!

1. Asset (Hantida)

Hantida waxaa loola jeedaa shay ama waxyaabo kuu keenaya dakhli ama qiimo kordhinaya. Hantidu waxay kaa caawineysaa inaad hesho lacag, isla markaana waxay leedahay awood inaad kugu kiciso mustaqbalka dhaqaale oo wanaagsan. Hantidu waa waxyaabaha kuu oggolaanaya inaad lacag ku soo saarto ama qiimahaagu kordho.

Tusaalooyin Hantida (Assets):

• Guryo ama dhul: Haddii aad leedahay guri ama dhul la iibin karo ama la kirayn karo, waxay kuu keenayaan dakhli ama faa’iido.
• Saamiyada ama maalgelinta: Haddii aad leedahay saamiyo ama waxyaabo kale oo maalgashi ah, waxay ka dhigan tahay hantida sababtoo ah waxay kordhin karaan qiimahaaga maaliyadeed.
• Ganacsi: Haddii aad leedahay shirkad ama ganacsi soo saara dakhli joogto ah, ganacsigaaga waa asset.
• Qalabka ama agabka muhiimka ah: Qalabka ama agabka loo isticmaalo in la abuuro dakhli (sida qalabka shaqada ee ganacsi) waa asset.

2. Liability (Dayn ama Mas’uuliyad)

Liability waxaa loola jeedaa deyn ama mas’uuliyad ka dhigan in aad leedahay lacag ama waxyaabo aad u baahan tahay inaad bixiso ama ka qaadato. Liabilities waxay ku jiraan wixii kaa qaadaya lacag ama kaa sii kordhiya kharashyadaada. Markaa, haddii aad leedahay liability, waxa laga yaabaa in aad u baahan tahay inaad bixiso lacag waqti ka dib.

Tusaalooyin Liability (Liabilities):

• Deynta guryaha: Haddii aad amaah ku leedahay guri, deyntaas waa liability, sababtoo ah waxaad u baahan tahay inaad bixiso lacagta amaahda ee dhiman.
• Deynta baabuurta: Haddii aad amaah ku leedahay baabuur, waa liability. Waxaa lagama maarmaan ah inaad bixiso lacagta deynta.
• Deymaha ka imanaya kaararka deynta: Haddii aad isticmaasho kaarka deynta ee aad ku qaadatay alaabooyin ama adeegyo, waxaad u baahan tahay inaad lacag bixiso si aad uga fogaato inay kordhaan xiisaha deynta.

Farqiga U Dhaxeeya Asset iyo Liability

Farqiga u dhexeeya asset iyo liability wuxuu ku saleysan yahay waxa ay u qabtaan dadka maaliyadda ah:

• Asset waa shay ama hanti kaa caawinaya inaad lacag ku hesho ama qiimahaaga kordhiso.
• Liability waa wax kaa qaadaya lacag, sida deyn ama mas’uuliyad aad u baahan tahay inaad bixiso.

Maxaa Laga Baran Karaa?

• Fahminta Assets iyo Liabilities: Si aad u gaarto guul maaliyadeed, waa muhiim inaad u fahanto waxa ku kordhiya lacagtaada (assets) iyo waxa kaa qaadaya lacagtaada (liabilities). Tani waxay kuu oggolaaneysaa inaad diiradda saarto dhisidda hantida (assets) iyo ka fogaanshaha daynta (liabilities).
• Barashada Hantida La Maalgashado: In kasta oo ay jiraan waxyaabo badan oo aad ku abuuri karto hantida (sida guryaha iyo ganacsiga), haddana muhiim maahan in aad lacag ku qarashgareyso hantida aan keenin dakhli ama qiimo kordhin.
• Ka Fogaanshaha Liabilities: Liabilities waxaa laga yaabaa inay kuu keento dhibaatooyin dhaqaale haddii aan la xakameyn. Sidaas awgeed, waxaad u baahan tahay inaad maareyso liabilities-kaaga si fiican, adigoo diiradda saaraya deynta iyo mas’uuliyadaha aan muhiimka ahayn.

Talo Maaliyadeed

1. Dhis Hantida: Ku dadaal inaad haysato hantida ku keeni karta dakhli, sida guryaha kirada ah, saamiyada, ama ganacsiyada si ay lacag kuu soo saaraan.
2. Ka Fogoow Liabilities: Fadlan iska ilaali inaad qaadato deyn aan loo baahnayn. Haddii aad leedahay deyn, qorshee sidii aad ugu bixin lahayd si dhaqso leh.
3. Kordhi Fahamkaaga Maaliyadeed: Ku dadaal inaad barato sida lacagtu u shaqeyso iyo sida aad u isticmaali karto hantidaada si aad ugu maareyso kharashyada iyo daynta.

Fahmitaanka faraqa u dhexeeya “asset” iyo “liability” waa talaabo muhiim ah oo lagama maarmaan u ah sidii aad u gaari lahayd guul maaliyadeed, adigoo ka hortagaya khataraha maaliyadeed ee mustaqbalka.